Op basis van de op 30 januari 2020 vastgestelde nota reserves en voorzieningen hebben we de classificatie van de bestemmingsreserves los gelaten. Die werd tot en met de jaarrekening 2018 toegepast. Vanaf de jaarrekening 2019 is de specificatie van de bestemmingsreserves opgenomen in de bijlage met een toelichting per reserve.
Het totaal van de bestemmingsreserves ultimo 2019 bedraagt € 125 mln. hetgeen een toename is van € 19,2 mln. ten opzichte van 2018. Er is € 42,9 mln. toegevoegd en € 23,6 mln. onttrokken. Achtereenvolgens gaan wij in op de belangrijkste mutaties en doel, aard en reden van de grootste bestemmingsreserves.
De belangrijkste mutaties in de bestemmingsreserves betreffen:

• Bodembeheer: Conform de begroting is er € 3,7 mln. toegevoegd (€ 2,5 mln. uit de primaire begroting en € 1,2 mln. via een begrotingswijziging). Voor de lasten die er zijn geweest in 2019 is er € 2 mln. onttrokken. Dit betreft oor het grootste gedeelte het Zaans Lood project (€ 1,1 mln.), bodemprojecten (€ 0,2 mln.) en diffuus lood onderzoeken en saneringen (€ 0,4 mln.).
• Dekking afschrijvingslasten: Betreft de dotatie (€ 2,25 mln.) aan de bestemmingsreserve afschrijvingslasten die is ingesteld om de afschrijvingslasten van investeringsprojecten (zodra ze gereed zijn) te dekken. Deze dotatie is voornamelijk voor Kreekrijk en de Busbrug.
• Duurzaamheidsfonds: Het project loopt door tot en met 2024. In 2019 zijn volgens planning de lasten van € 1,365 mln. onttrokken voor de Zaanse Energie Agenda..
• Egalisatie begroting: Betreft de niet aangewende exploitatiebudgetten die aan de begroting van het nieuwe jaar worden toegevoegd. Met deze extra middelen wordt de uitvoering van de activiteiten en de bijbehorende lasten in het volgende begrotingsjaar gedekt. Dotatie en onttrekking vindt plaats conform besluitvorming bij de begroting.

• Investeringsfonds: Voeding van deze reserve met  € 13,6 mln. heeft  plaatsgevonden door verkoop van Vastgoed (€ 1,1 mln.), fietsenstalling € 1 mln. terug overgeheveld uit MPG en voeding uit de algemene middelen (€ 11,5 mln.). De onttrekking uit deze reserve in 2019 bedraagt  in totaal € 4,8 mln. Dit is voornamelijk voor de voorziening onrendabele gedeelte Warmtenet BV (€ 2,3 mln.), voor de school Kreekrijk in Saendelft (€ 1,8 mln.) en voor de busbrug (€ 0,5 mln.) geweest.
• Transformatiefonds: Als gevolg van de wijziging in het BBV worden vanaf 2017 geen investeringen van maatschappelijk nut meer direct uit de exploitatiebegroting gedekt, maar op de balans geactiveerd. Dat heeft tot gevolg dat er (vooral) in de eerste jaren tijdelijk begrotingsruimte onbesteed blijft en in latere jaren een groter beslag wordt gedaan op de structurele begrotingsruimte. De vrijvallende begrotingsruimte 2019 (€ 8,8 mln.) is gedoteerd aan een reserve. Hiernaast is op grond van MPG 19-2 € 1,6 mln. uit de voorziening gebiedsontwikkeling overgeheveld naar het transformatiefonds. In 2019 zijn er geen onttrekkingen geweest,

Van de materiële bestemmingsreserves van boven de € 5 mln. lichten wij de aard en reden toe:
Bodembeheer (€ 15 mln. per 31/12/2019): De bodemreserve wordt gebruikt om langlopende bodemsaneringen en nazorgtrajecten uit te financieren. In de meicirculaire 2015 is een decentralisatie uitkering Bodem toegekend ter grootte van € 10,5 miljoen. Hier bovenop krijgt de gemeente in de meicirculaire 2016 over de periode 2016 t/m 2020 aanvullende middelen ten bedrage van € 5,4 miljoen als onderdeel van het covenant ‘Bodem en Ondergrond 2016-2020’. In de meicirculaire 2018 is er een aanvullend bodembudget beschikbaar gesteld van € 4,8 mln. De uitkering van dit bedrag door het Rijk wordt na publicatie administratief worden verwerkt en gerapporteerd in de bestuursrapportages. De looptijd is vooralsnog tot en met 2023.
Investeringsfonds (€ 52,9 mln. per 31/12/2019): In het collegeprogramma heeft het college opgenomen een Investeringsfonds in te stellen om investeringen beter tegen elkaar af te wegen en de financiële beheersing te versterken. De begrote toevoeging en onttrekking wordt onderbouwd in de bestuursrapportages en via losse besluiten.
Dekking afschrijvingslasten (€ 13,3 mln. per 31/12/2019) :Zodra de investeringen die via het investeringsfonds gedekt worden gereed zijn dan vindt overheveling plaats naar de bestemmingsreserve dekking afschrijvingslasten. De afschrijvingen worden dan gedekt door een vrijval uit deze bestemmingsreserve.
Transformatiefonds (€ 26,7 mln. per 31/12/2019): Dit is een bestemmingsreserve die gevoed wordt met de niet benutte exploitatielasten (begrotingsruimte) die is ontstaan als gevolg van het verplicht activeren van alle investeringen met maatschappelijk nut in de openbare ruimte. Het doel van het fonds is het bevorderen van de maatschappelijk gewenste (versnelde) realisatie van woningbouwlocaties. Uit het fonds worden bijdragen aan investeringen gedekt  indien aan de voorwaarden uit de financiële verordening is voldaan.