Publiekrechtelijk
Publiekrechtelijk
Afvalschap IJmond Zaanstreek
(Bedragen x €1.000)Afvalschap IJmond ZaanstreekRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:15-12-2016Vestigingsplaats:ZaanstadToezichtsregime:laagOpenbaar belangAfvalschap IJmond Zaanstreek (AIJZ) is houder van aandelen van de Huisvuil Centrale (HVC). De taken van het AIJZ beperken zich tot de taken die behoren bij het aandeelhouderschap van HVC, te weten het via het bestuur van het AIJZ adviseren van de voorzitter van het AIJZ om een standpunt te bepalen namens het AIJZ in de Algemene vergadering van Aandeelhouders van HVC.
Bestuurlijk belangStemverhouding: 50%Actualiteiten en risico'sDe aandelen zijn op 25 februari 2019 per notariële acte overgedragen. Daarmee heeft gemeente Zaanstad 9,09% rechtstreeks aandeel in HVC in eigendom verkregen en is hiermee formeel uit de Gemeenschappelijke Regeling AIJZ getreden.
laagPubliekrechtelijk
Schadeschap Schiphol
(Bedragen x €1.000)Schadeschap SchipholRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:13-01-2016Vestigingsplaats:HaarlemToezichtsregime:laagOpenbaar belangEen voor belanghebbenden duidelijke, deskundige en doelmatige afhandeling te bevorderen van verzoeken om schadevergoeding die verband houden met de uitbreiding van het luchtvaartterrein zoals vastgelegd in de PKB en het uitvoeringsbesluit (LIB).
Bestuurlijk belangDe 8 leden van het AB hebben elk een stem, met dien verstande dat de leden van respectievelijk de gemeente Aalsmeer, Amstelveen, Haarlemmermeer en Zaanstad een tweevoudige stem hebben.
Wethouder Breunesse is lid van het AB, plaatsvervanging door wethouder Krieger.
Stemverhouding: 16,6%Actualiteiten en risico'sOp 11-12-2019 heeft het Algemeen Bestuur van het Schadeschap besloten het boekjaar 2019 te verlengen tot de opheffing per 1-6-2020. Eind mei is de opheffingsvergadering van het Schadeschap. De verlengde jaarrekening (dus 2019 tot de opheffing) staat dan op de agenda samen met het liquidatieplan. Deze procedure is goedgekeurd door Deloitte.
laagPubliekrechtelijk
Recreatieschap Alkmaarder en Uitgeestermeer
(Bedragen x €1.000)Recreatieschap Alkmaarder en UitgeestermeerRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:5 april 2007Vestigingsplaats:UitgeestToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer (RAUM) is een samenwerkingsverband van twaalf omliggende gemeenten en de provincie Noord-Holland. Het zet zich in voor:
- het verzekeren van een evenwichtige ontwikkeling van de recreatie en de watersport op en rondom het meer en aangrenzende gebieden;
- het tot stand brengen, bewaren en onderhouden van het landschap en een evenwichtig natuurlijk milieu dat is afgestemd op het onder bovenstaande geformuleerde.
Bestuurlijk belangWethouder Breunesse lid van het Algemeen Bestuur, plaatsvervanging door wethouder Krieger
Stemverhouding: 12,5%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Het reguliere programma voor 2019 is voor het grootste deel conform de planning en
begroting uitgevoerd. Belangrijkste ontwikkelingen waren:
- In 2019 hebben de waterplanten het gewonnen van de blauwalg. Dit maakte dat de maaiboot veel meer werkzaamheden heeft uitgevoerd om de waterplanten onder controle te krijgen. Op het hoogtepunt groeide de waterplanten meer dan 10 centimeter per dag. Een en ander betekent ook, dat er voor de jaarlijkse bestrijding van waterplanten structureel budget gereserveerd gaat worden.
- De realisatie van het Rijk van Rorik in de Buitenlanden is in 2019 weer een stap dichterbij. Vanuit de werving en selectieprocedure voor recreatiegebied De Buitenlanden is in 2018 een initiatiefnemer geselecteerd. Deze initiatiefnemer heeft volgens afspraak de afgelopen periode haar visie ‘Rijk van Rorik’ uitwerkt. Juli 2019 was er een presentatie Plan Rijk van Rorik voor de raad van Beverwijk en bewoners, inschrijvers en geïnteresseerden. Op dit moment loopt de procedure omgevingsvergunning en als alles conform plan verloopt kan fase 1 van Rijk van Rorik mei 2020 gereed zijn. Dan is er in De Buitenlanden attractieve biologische landbouw, slaapmogelijkheden (ecolodges, fiets hostel), een kas, dagbesteding, biomarkt, een bloemenpluktuin en een natuurspeeltuin.
- Het recreatieschap heeft een aanvraag van € 1 miljoen subsidie via Amsterdam Wetlands ingediend. Deze subsidie wordt gebruikt voor herinrichting van het Alkmaarder- en Uitgeestermeer ten behoeve van een duurzame balans tussen recreatie, natuur- en aardkundige waarden.
- Voor Erfgoedpark De Hoop is een potentiële exploitant geworven. De werving heeft in de zomerperiode plaatsgevonden. Er is een open dag geweest waar ondernemers informatie konden krijgen over het Erfgoedpark. Hier zijn veel ondernemers bij aanwezig geweest.
- Per 1 januari 2019 heeft het recreatieschap het beheer van het Aagtenpark overgenomen van de gemeente Beverwijk. Om het beheer op een adequate wijze te kunnen uitvoeren is het Aagtenpark onder de werkingssfeer van de Gemeenschappelijke Regeling gebracht. Om ook privaatrechtelijk voldoende zeggenschap over het gebied te hebben is een recht van erfpacht op de grond gevestigd.
- Voor het eerst sinds jaren is er dit jaar weer begrazing op de Saskerleidam. Dit betekent dat hier mechanische maaien niet nodig is. Dit levert een kostenbesparing op.
- De gewijzigde tekst van Gemeenschappelijke Regeling en van de Algemene Verordening is in 2019 door de deelnemers vastgesteld. Zomer 2019 zijn beide regelingen van kracht geworden.
Financiële positie
Zorg is er bij de opbouw van een voorziening voor groot onderhoud voor het deelgebied Alkmaarder- en Uitgeestermeer voor de komende jaren. De reservepositie van het deelgebied IJmond-Zaanstad is goed. Het berekende weerstandsvermogen is voldoende.
Zaanstad heeft 12,5% van de stemmen.
Risico
- Nadelige effecten nieuwe wet Vennootschapsbelastingen.
- Onzekerheid over mogelijke nieuwe structuur van de recreatieschappen
Beheermaatregelen
- Investeren in verdienvermogen en duurzaam beheer.
middelPubliekrechtelijk
GGD Zaanstreek Waterland
(Bedragen x €1.000)GGD Zaanstreek WaterlandRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:01-09-2016Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangGGD Zaanstreek-Waterland beschermt, bewaakt en bevordert de gezondheid en de sociale veiligheid van alle mensen in de regio. Daarbij staat een preventieve en collectieve aanpak voorop, met specifieke aandacht voor bevordering van participatie en ondersteuning van de eigen regie van mensen. Als uitvoeringsorganisatie van de gemeenten sluit de GGD aan bij de gemeentelijke verantwoordelijkheden in het sociaal domein.
Bestuurlijk belangEen lid van het Algemeen Bestuur (AB) heeft in de vergadering van het AB één stem. In die gevallen waarin Zaanstad en Purmerend zwaarwegende bezwaren hebben tegen een voorstel en met het oog daarop tegenstemmen, leidt die tegenstem tot verwerping van het voorstel. Het voorgaande is niet van toepassing op het voorstel tot vaststelling van de begroting respectievelijk de jaarrekening van de GGD. Wethouder Mutluer is lid van het AB, plaatsvervanger wethouder Slegers
Stemverhouding: 12%Actualiteiten en risico'sMarktontwikkelingen
- Rijksvaccinatieprogramma
Het Rijksvaccinatieprogramma wordt in 2019 de verantwoordelijkheid van de gemeente. Het RijksInstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bepaalt het programma en stelt middelen beschikbaar aan gemeenten via het gemeentefonds. Deze middelen zijn niet geoormerkt en gedurende het jaar vinden tot op heden steeds aanpassingen plaats in het programma waarvoor bij de voor- en najaarscirculaire middelen beschikbaar worden gesteld. Ook deze middelen zijn niet geoormerkt. Ze zijn echter nodig om deze wettelijke taak uit te kunnen voeren. Binnen de GR zullen hierover afspraken moeten worden gemaakt.
Stand van zaken per 31 december 2019 :
Door aanpassingen in het vaccinatieprogramma is de opbrengst in werkelijkheid hoger. Dat blijkt ook uit de circulaire naar de gemeenten: het RIVM betaalde de gemeenten in totaal € 600.000 hiervoor. Via de gemeentes heeft de GGD deze bijdrage ontavangen. Hierme kunnen de kosten voor 2019 gedekt worden.
In 2019 is de "opbrengst uit vaccinaties" hoger dan begroot. Dat komt voort uit het feit dat er twee (inhaal)vaccinaties bij zijn gekomen: MenAcwy bij alle jongeren van 14 jaar oud en Kinkhoest bij zwangeren. Deze vergoeding wordt rechtstreeks van het RIVM ontvangen. Deze vaccinaties gaan op termijn naar de gemeentes maar gaat nu rechtstreeks via het RIVM om zo sneller op de actualiteit te kunnen inspelen.
- Ontwikkelingen toegang jeugdzorg
De GGD is aanbieder van drie Jeugdteams in Zaanstad en voert de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) uit in de Centra Jong. Zaanstad is in 2018 een project gestart waarbij de toegang tot jeugdzorg wordt geëvalueerd en mogelijk nieuwe keuzes worden gemaakt. De uitkomst zou consequenties kunnen hebben voor de GGD als aanbieder van Jeugdteams.
Stand per 31/12/2019 : Het project heeft voor 2019 nog geen consequenties gehad. De jeugdteams voerden ongewijzigd de overeengekomen dienstverlening uit. De huidige overeenkomst kent een looptijd tot 01/01/2022
Risicoprofiel
Gemeenten zijn wettelijk verplicht om een GGD in stand te houden voor de uitvoering van de taken op het gebied van de publieke gezondheidszorg. Het risicoprofiel van de GGD is hoog: de financiële bijdrage in de Gemeenschappelijke Regeling is groot (ruim € 5,5 mln. in 2019), terwijl de gemeente Zaanstad, in verhouding tot deze financiële bijdrage, maar beperkte invloed heeft in het Algemeen Bestuur. Iedere gemeente heeft één stem. Dit betekent voor Zaanstad een stemverhouding van 12% en een financiële bijdrage van 47% in het gemeenschappelijke deel. De politieke en maatschappelijke betrokkenheid zijn eveneens groot: de activiteiten van de GGD betreffen de gezondheid van de inwoners. Een probleem op het gebied van volksgezondheid haalt direct de pers en heeft zijn weerslag op de politiek.
Risico analyse
Financiële positie
VOLGT NOG
Risico's
- De decentralisaties leiden tot meer verscheidenheid in (de uitvoering van) beleidskeuzes bij de deelnemende gemeenten op gebieden als participatie en (jeugd)gezondheidszorg. Wanneer de behoeften of verwachtingen van de gemeenten in de GR uiteen gaan lopen als het gaat over dienstverlening en bekostiging, maar slechts gestuurd kan worden met elkaar, dan kan een bestuurlijk spanningsveld ontstaan. Het risico is dat geen vorm gevonden wordt om ruimte te bieden aan het eigen beleid van de deelnemende gemeenten en dat de dienstverlening van de GGD aan de inwoners van Zaanstad niet in overeenstemming is met de wens van het bestuur.
- De GGD is eigen risicodrager voor de WW. In 2016 is het AB geadviseerd over dit risico en heeft besloten geen aparte stichting in het leven te roepen om risico’s af te wentelen, ook omdat de deelnemende gemeenten een fatsoenlijk personeelsbeleid willen voeren. WW-risico’s die voortkomen uit het beëindigen van projecten worden via contractafspraken afgedekt. In essentie betekent dit dat het WW-risico terecht komt bij de gemeente die de taak bij de GGD weghaalt. Bij bezuinigingen is er een frictiebudget binnen de GGD belegd dat dit (deels) op kan vangen. Dit budget valt per 01/01/2020 vrij aan de gemeente Zaanstad.
Beheersmaatregelen
- Om samen te kunnen blijven sturen is het van belang dat in het bestuur gesproken kan worden over de belangen van individuele gemeenten en dat oplossingen gezocht en gevonden worden die zoveel mogelijk recht doen aan de ruimte die gemeenten vragen. Dit vraagt bereidheid van alle deelnemers, maar zeker ook van het GGD management, om met gevoel voor verhoudingen en rollen deel te nemen aan de discussies en een open dialoog te faciliteren. Zaanstad zal hier aandacht voor blijven vragen.
Resultaat:
In 2019 hebben zich geen conflicten voorgedaan die de gemeenschappelijke regeling betreffen. De GGD heeft het proces verder gebracht van modernisering van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) en daarmee kan meer maatwerk geleverd worden aan inwoners, een wens van alle gemeenten.
De keuze voor lumpsum bekostiging van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) is unaniem genomen.
- De contractmanager heeft twee keer per jaar overleg met het Management team van de GGD over de resultaten en financiën van de contracttaken om zo vroeg mogelijk aan te kunnen geven of een contracttaak zal worden beëindigd. Indien een project beëindigd wordt bij de GGD, dan worden eventuele frictiekosten die ontstaan omdat personeel niet herplaatsbaar is binnen de organisatie of bij een andere werkgever, uit het frictiebudget betaald en het budget wordt tot het afgesproken saldo aangevuld.
Resultaat:
In 2019 zijn geen projecten door Zaanstad beëindigd en dit risico is dus niet opgetreden.
hoogPubliekrechtelijk
Vervoerregio Amsterdam
(Bedragen x €1.000)Vervoerregio AmsterdamRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:7 maart 2017Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:middelOpenbaar belangDe Vervoerregio Amsterdam heeft als doel het, door samenwerking van gemeenten, oplossen van regionale problemen en benutten van regionale kansen in de regio Amsterdam.
Bestuurlijk belangWethouder Slegers is lid van het AB/DB.
De wethouder van Amsterdam is voorzitter van het DB en tevens voorzitter van de Regioraad
Stemverhouding: 11,3%Actualiteiten en risico'sDe Vervoerregio houdt zich bezig met Verkeer & Vervoertaken. Dit wordt geheel bekostigd uit de middelen van de Brede Doeluitkering (BDU) van het Rijk hiervoor. Omdat een steeds groter deel van de BDU opgaat aan beheer en onderhoud, is actievere sturing en beheersing van de investeringen nodig. Daarom is in 2019 de Investeringsagenda omgebouwd van een agenda per vervoerwijze naar een integrale mobiliteitsagenda. Hiermee kan integraal worden afgewogen welke investeringen in welke vervoerwijze per gebied.
middelPubliekrechtelijk
Centraal Nautisch Beheer
(Bedragen x €1.000)Centraal Nautisch BeheerRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - bedrijfsvoeringsorganisatie
Oprichtings-/publicatiedatum:18-03-1994Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet Centraal Nautisch Beheer (CNB) heeft als doel het verkrijgen van eenheid in het beleid en de uitvoering van taken van gemeenten en het rijk die betrekking hebben op het scheepvaartverkeer binnen het Noordzeekanaalgebied. De regeling is ook bedoeld om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van infrastructurele voorzieningen en de toegankelijkheid van de vaarweg.
Bestuurlijk belangWethouder Slegers is lid van het bestuur, plaatsvervanger wethouder Baerveldt
Stemverhouding: 15%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
- In 2018 is de Gemeenschappelijke Regeling Noordzeekanaalgebied (CNB) gewijzigd vastgesteld, waarbij de GR is omgezet in een bedrijfsvoeringsorganisatie. In 2019 is op basis van de nieuwe GR een nieuwe Dienstverleningsovereenkomst met het CNB gesloten.
- In 2019 is de Regionale Havenverordening grondig herzien. Dit heeft geleid tot vermindering en verduidelijking van de verordening. Er zijn minder middel- en meer doelvoorschriften opgenomen, zodat de gebruiker binnen de regels zelf met een gelijkwaardige oplossing kan werken. De Regionale Havenverordening is in samenwerking met het Havenbedrijf van Rotterdam opgesteld. Ook andere havenbedrijven in Nederland en België hebben interesse voor deze verordening getoond. De raad van Zaanstad heeft de verordening in september 2019 vastgesteld. Inmiddels is de nieuwe verordening per 1 november 2019 in werking getreden. Op basis van deze verordening heeft Zaanstad ter uitvoering van deze verordening mandaat aan de directeur van het CNB verleend.
- Het CNB is betrokken bij een aantal infrastructurele ontwikkelingen in het Noordzeekanaalgebied, waaronder een oeververbinding voor het langzaam verkeer tussen Amsterdam-Centrum en Amsterdam-Noord en de realisering van de nieuwe zeesluis te IJmuiden.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel van de gemeenschappelijke regeling Centraal Nautisch Beheer Noordzeekanaalgebied is "gemiddeld". Financieel draagt de gemeente Zaanstad nauwelijks bij in de gemeenschappelijke regeling. Het Havenbedrijf Amsterdam NV draagt het exploitatiesaldo. Zaanstad heeft 15% van de stemmen in het Algemeen Bestuur.
Financiële positie
In de opzet van de Gemeenschappelijke regeling CNB draagt het Havenbedrijf Amsterdam NV het exploitatiesaldo. Er zijn per balansdatum geen activa en passiva: daarom is er geen balans is opgenomen in de jaarrekening CNB.
Risico's
Havenbedrijf Amsterdam NV hanteert een systeem van risicomanagement gebaseerd op Enterprise Risk Management (COSO-ERM). Risico’s op verschillende deelgebieden zijn geïnventariseerd en geclassificeerd
op basis van kans en mogelijke impact. Periodiek wordt deze inventarisatie herhaald om gewijzigde of nieuwe risico’s tijdig te kunnen onderkennen.
Beheersmaatregelen
Vanuit de verbonden partij zelf. Het CNB heeft geen eigen weerstandsvermogen. De publieke taakuitoefening is door het CNB gemandateerd aan de Havenmeester Amsterdam van Havenbedrijf Amsterdam NV. De governance-regels waaraan Havenbedrijf Amsterdam NV moet voldoen, onder andere die van solvabiliteit en liquiditeit, waarborgen dat onverwachte financiële tegenvallers de publieke taakuitoefening niet in gevaar brengen. Naar de aard van de werkzaamheden is Divisie Havenmeester van het Havenbedrijf Amsterdam NV ingericht op het beheersen van mogelijke risico’s aan de hand van de vijf productlijnen in het havenmeesterproces.
Beheersmaatregelen lopen uiteen van:
- goed opgeleid personeel (regelmatige oefening en bijscholing, eigen simulator);
- up-to-date-systemen en technische infrastructuur tot heldere processen & procedurebeschrijvingen met duidelijke bevelstructuur;
- het onderhouden van nauwe contacten met belangrijke externe belanghebbenden zoals Rijkswaterstaat;
- periodieke evaluatie of de bestaande beheersmaatregelen nog afdoende zijn en of aanvullende maatregelen nodig zijn.
Vanuit gemeente Zaanstad
- Begroting en jaarrekening van de afgelopen drie jaren zijn beschikbaar.
- Zaanstad neemt deel aan het Algemeen bestuur van CNB. Minimaal twee keer per jaar is er een bestuursvergadering. De vaststelling van de begroting en jaarrekening vindt plaats in het Algemeen bestuur CNB. Alvorens de jaarstukken ter vaststelling voor te leggen, kunnen de gemeenteraden jaarlijks een zienswijze geven op de jaarstukken.
- Voorstellen van Verbonden Partijen tot aanpassing van de statuten en gemeentelijke deelname worden altijd besproken met sector Strategie en Control vóór besluitvorming bij Verbonden Partij.
middelPubliekrechtelijk
Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland
(Bedragen x €1.000)Veiligheidsregio Zaanstreek WaterlandRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:26 januari 2017Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDoor intergemeentelijke samenwerking uitvoering geven aan:
a. het inventariseren van risico’s van branden, rampen en crises;
b. het adviseren van het bevoegd gezag over risico’s van branden, rampen en crises in de bij of krachtens de wet aangewezen gevallen alsmede in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald;
c. het adviseren van het college van B&W over de taak, bedoeld in artikel 3, eerste lid
d. het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing;
e. het instellen en in stand houden van een brandweer;
f. het instellen en in stand houden van een GHOR;
g. het voorzien in de meldkamerfunctie;
h. het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel;
i. het inrichten en in stand houden van de informatievoorziening binnen de diensten van de veiligheidsregio en tussen deze diensten en de andere diensten en organisaties die betrokken zijn bij de onder d, e, f, en g genoemde taken.
Bestuurlijk belangBurgemeester Hamming is voorzitter van het AB Vervanging wethouder Krieger
Stemverhouding: 12,8%Actualiteiten en risico'sMarktontwikkelingen
Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland is de uitvoeringsorganisatie van de gemeenten Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland en Zaanstad op het gebied van de coördinatie (van de voorbereiding) op rampen en crises, de brandweerzorg, de geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen en de meldkamer.
De ambities uit het Beleidsplan Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland 2017-2020 zijn van toepassing in 2019, te weten:
- Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland als samenwerkingsverband tussen de disciplines brandweer, politie, GHOR en de acht gemeenten voor de voorbereiding op en bestrijding van rampen en crises. Deze samenwerking wordt ondersteund door de uitvoeringsorganisatie (VrZW). (Samen voor veilig!)
- Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland als uitvoeringsorganisatie die belast is met de uitvoering van alle taken die bij of krachtens de wet aan de veiligheidsregio zijn opgedragen. Het betreft taken op de volgende terreinen. (Slagvaardig organiseren!)
- Brandweerzorg
- Geneeskundige hulpverlening
- Rampenbestrijding en crisisbeheersing
- Het beheer van een gemeenschappelijke meldkamer
Versterking brandweeronderwijs
In juli 2019 is Brandweerschool Noord-Holland (BWS NH) opgericht. De drie Noord-Hollandse veiligheidsregio’s Kennemerland, Noord-Holland Noord en Zaanstreek-Waterland bieden hun brandweeropleidingen vanaf dat moment vanuit één organisatie aan. Bundeling is nodig om te komen tot kwalitatief goede opleidingen die aansluiten op de landelijke eisen, waarbij wel aangesloten wordt op de lokale gebondenheid die de
repressieve brandweer eigen is. Zo wordt het brandweeronderwijs versterkt.
In 2020 zal verdere implementatie plaatsvinden. De VrZW zal ondersteuning op het gebied van bedrijfsvoering en huisvesting gaan bieden.
Er is gekozen voor oprichting van een coöperatie. Deze vorm van samenwerking biedt de drie afzonderlijke regio’s de ruimte om de eigen verantwoordelijkheid te blijven invullen.
De deelnemende gemeenten hebben in het eerste half jaar een zienswijze kenbaar kunnen maken over de oprichting van de coöperatie BWS NH. Gemeente Zaanstad heeft een positieve zienswijze gegeven.Huisvesting
Voor de regionalisering van de brandweer waren alle panden die in gebruik waren bij de verschillende brandweerkorpsen en de VrZW in eigendom van de gemeenten. Vanwege de BTW herzieningstermijn en de mogelijke negatieve financiële consequenties die dit zou kunnen hebben is een aantal panden (waaronder twee van Zaanstad) voor de duur van de resterende BTW termijn in eigendom gekomen van de VrZW. Deze termijn is inmiddels verstreken. Eind 2017 is een huisvestingsvisie opgesteld en besloten dat de gemeenten eigenaar blijven van de panden, maar dat er nieuwe overeenkomsten voor het gebruik en beheer worden gesloten waarbij gebruik en beheer in belangrijke mate bij VrZW worden belegd en de administratieve last tot een minimum wordt beperkt.
Dit jaar heeft het bestuur een advies mogen ontvangen over de mogelijke samenwerking tussen de GGD en VrZW op het gebied van de bedrijfsvoeringsfuncties. Er wordt een onderzoek verricht naar de mogelijkheid om de GGD en VrZW samen te huisvesten.
Meldkamer
Vanaf 14 mei 2019 is de meldkamer Noord-Holland een feit. De meldkamer van politie, brandweer en ambulancezorg zijn op de locatie in Haarlem geïntegreerd. De integratie van de marechaussee volgt nog op een nader te bepalen moment. In november 2019 is het nieuwe pand officieel geopend. De komende periode is aandacht voor verschillende cultuuraspecten en harmonisatie van werkprocessen en werkwijzen
Instelling GHOR Zaanstreek-Waterland
Het oprichten van een eigen GHOR-bureau is voorspoedig verlopen. Per 1 mei 2019 heeft het bureau de “koude taken” overgenomen van Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland (VrAA). Het gaat dan om de contacten en afspraken met zorginstellingen en advisering over gezondheidskundige en geneeskundige aspecten bij evenementen. Daarnaast zijn er crisisfunctionarissen geworven voor de bemensing van de warme (crisis) fase. Deze personen hebben hun opleiding afgerond en zijn sinds 1 januari 2020 inzetbaar.
Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra)
Volgens de huidige planning gaat de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) 1 januari 2020 in werking. De veiligheidsregio’s hebben uitstel van de invoering van de wet gekregen van de minister van Justitie en Veiligheid tot 1 januari 2021. Een speciaal aandachtspunt daarbij is de positie van de brandweervrijwilliger. Bij ongewijzigde invoering van de WNRA kan dit tot aanzienlijke kostenverhogingen leiden. In landelijk overleg met de ministeries wordt bekeken wat de opties zijn hoe hier verder mee om te gaan.
Evaluatie Regionaal Repressief Dekkingsplan 2016-2020
In 2015 heeft het Algemeen Bestuur het huidige dekkingsplan vastgesteld, daarbij is afgesproken om dit dekkingsplan in 2019 te evalueren. Onderdeel van de evaluatie is een analyse naar vrijwilligheid. De repressieve brandweerorganisatie bestaat voor 80% uit vrijwilligers. Het vinden en binden van voldoende vrijwilligers die 24 uur per dag/7 dagen in de week beschikbaar zijn wordt op langere termijn een steeds grotere opgave.
De evaluatie van het dekkingsplan 2016 - 2020 loopt, waarbij nadere analyses worden uitgevoerd. Het onderzoek naar het organisatieconcept van Purmerend is inmiddels opgeleverd en wordt als onderdeel van de totale evaluatie aan het bestuur aangeboden. De verwachting is dat de evaluatie begin 2020 aangeleverd zal worden vanwege capaciteitsgebrek.
Risicoprofiel
De bijdrage van de gemeente Zaanstad aan de verbonden partij VrZW is voor 2020 begroot op 12,1 miljoen euro. De totale begroting van de VrZW voor 2020 bedraagt 31,6 miljoen. Bij stemming in het AB heeft elke gemeente in de VrZW één stem.
De Burgemeester van Zaanstad is voorzitter van zowel het DB als AB. De rolverdeling tussen de deelnemende partijen is vastgelegd in de gemeenschappelijke regeling. Deze gemeenschappelijke regeling wordt nageleefd.
Risico analyse
Financiële positie
Door het Algemeen Bestuur is voorgesteld om het positieve resultaat van €596.069 aan de gemeenten terug te geven. Hierover wordt besloten in het Algemeen Bestuur van 2 juli 2020. Het is nog onduidelijk of de bestemmingsreserve WNRA op voldoende niveau is gebracht in verband met de mogelijke gevolgen van de invoering van taakdifferentiatie van vrijwilligers in 2021. Daarnaast houdt de begroting van het lopende jaar 2020 geen rekening met eventuele nadelige financiële gevolgen voor extra inzet en externe kosten in verband met de Corona-pandemie. Hiervoor is geen voorziening gevormd en in de komende bestuursrapportages zal hierover worden gerapporteerd.
Risico's
- De dubbele rol van de gemeente Zaanstad in het Algemeen Bestuur in de rol van voorzitterschap en de rol van vertegenwoordiging van Gemeente Zaanstad kan leiden tot conflicterende belangen.
- Onvoldoende sturing op de exploitatie van de restcapaciteit van het oefencentrum voor commerciële activiteiten. De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland is verantwoordelijk voor de uitvoering van de exploitatie van het oefencentrum, Gemeente Zaanstad kan hier beperkt op sturen, maar is wel financieel verantwoordelijk
Beheersmaatregelen
- In samenwerking met de andere gemeenten in Zaanstreek-Waterland wordt het proces om te komen tot een integraal (ambtelijk) advies aan de burgemeesters in het veiligheidsbestuur op belangrijke financiële / beleidsvraagstukken gemonitord.
- De huurovereenkomst tussen Gemeente Zaanstad en de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterlande wordt in 2020 definitief
- De gemeenteraad wordt jaarlijks de mogelijkheid gegeven haar zienswijze te geven inzake de (meerjaren)programmabegroting van de VrZW. Daarnaast is de VrZW transparant met haar overige P&C producten zoals de bestuursrapportages en de jaarrekening.
hoogPubliekrechtelijk
Rekenkamer Metropool Amsterdam
(Bedragen x €1.000)Rekenkamer Metropool AmsterdamRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - gemeenschappelijk orgaan
Oprichtings-/publicatiedatum:20 augustus 2015Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:laagOpenbaar belangDeze regeling is aangegaan om gezamenlijk een rekenkamer in te stellen. Dit is wettelijk verplicht. Het betreft een gemeenschappelijk orgaan.
Bestuurlijk belangDe rekenkamer heeft één lid. Dit lid is tevens directeur. De raden benoemen het lid van de rekenkamer op voordracht van een afvaardiging van de raden door een gelijkluidend besluit. Geen afvaardiging van een collegelid in deze regeling.
Stemverhouding: nvtActualiteiten en risico'sZie voor ontwikkelingen het jaarverslag 2018
Jaarverslag 2019 is nog niet beschikbaar.
De begroting 2020 is te vinden via bijgaande link.
laagPubliekrechtelijk
Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied
(Bedragen x €1.000)Omgevingsdienst NoordzeekanaalgebiedRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:17 december 2015Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe regeling wordt getroffen ter ondersteuning van de colleges bij de uitvoering van hun taken op het gebied van het omgevingsrecht in het algemeen en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht in het bijzonder, alsmede de taken op het terrein van vergunningverlening, handhaving en toezicht op grond van de in artikel 5.1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht genoemde wetten. Voorts wordt de regeling getroffen ter behartiging van de taken voortvloeiend uit het Besluit risico's zware ongevallen 1999
Bestuurlijk belangWethouder Krieger is lid van het Algemeen Bestuur, plaatsvervanging door wethouder Breunesse
Stemverhouding: 9,8%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
De inhoudelijke activiteiten van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied liggen voor een groot deel vast vanuit wet- en regelgeving en beleidsdoelstellingen van de opdrachtgevers.
Er is sprake van een verhoogde aandacht en inzet op intensieve handhaving en bestuurlijke gevoelige dossiers. De opdrachten nemen in volume en complexiteit toe. Het aantal bedrijven dat de ODNZKG in portefeuille heeft is gestegen en de steeds verdergaande wetgeving vraagt om een intensivering van kennis en kwantiteit. Naast een verdubbeling van WOB-verzoeken is een toename te zien van juridische procedures. Handhaving in de bouw noopt soms tot tijdelijke stilleggingen. In het licht van deze toenemende complexiteit en omvang van het werk is de OD genoodzaakt veel personeel in te huren, mede omdat de arbeidsmarkt krap is.
Omgevingswet
De invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2021 heeft een grote impact. De ODNZKG denkt met de opdrachtgevers mee over omgevingsvisies, omgevingsplannen, omgevingsverordening en legesverordeningen.
De Omgevingswet is een complexe stelselherziening met als gevolg dat alle gemeenten, provincies en waterschappen en wij als OD NZKG moeten wennen aan de nieuwe regelgeving en wijze van werken. In 2021 en de jaren daarna zal er nog veel verduidelijking in de wet- en regelgeving plaatsvinden en worden de nieuwe gemeentelijke omgevingsplannen fasegewijs ingevoerd. Deze complexiteit in combinatie met het vervullen van een nieuwe rol doet een groot beroep op de medewerkers. Daarom is er de komende jaren extra aandacht voor het opdoen van kennis en het ontwikkelen van competenties en vaardigheden
De mogelijke financiële effecten omgevingswet vanaf 2021 zijn nog niet in beeld.
Asbesttaken
In het gewijzigde Besluit omgevingsrecht is de uitvoering van de VTH-taken bij asbest en sloop onderdeel van het basistakenpakket geworden en daarmee bij de omgevingsdiensten belegd. De OD overlegt met haar opdrachtgevers over een efficiënte overdracht van deze taak van de gemeenten naar de OD. In de zomer van 2020 vindt hier besluitvorming over plaats.
Ondermijning
De problematiek van ondermijning groeit. Dit raakt ook de VTH-taken van de OD NZKG. In het kader van Gebiedsaanpak en Ondermijning wordt nauw samengewerkt met gemeenten, provincie, politie, douane, RIEC (Regionaal Informatie- en Expertise Centrum), Belastingdienst, Inspectie SZW en NVWA. Het doel is om deze samenwerking verder op te bouwen en de maatschappij weerbaarder te maken door als één overheid ondermijning tegen te gaan.
Risicoanalyse
De noodzakelijke weerstandscapaciteit van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied wordt bepaald door kwantificering van de gewogen risico’s. Deze risico’s zijn: veranderende wetgeving primair proces, personele consequenties t.g.v. kwaliteitsborging bouw en PGF bedrijfsvoeringsrisico’s.
Op basis van de risico-inventarisatie in relatie tot de weerstandscapaciteit is het weerstandsvermogen vanaf 2020 1 - 1,1. Dit valt binnen de bestuurlijk vastgestelde norm (1-1,5) en is daarmee voldoende.
Beheersmaatregelen
Om risico’s op te kunnen vangen heeft de OD NZKG een risicobuffer in het leven geroepen. De norm voor de ratio van het weerstandsvermogen was in de eerste fase van de organisatie tot 2017 gezet op ruim voldoende (1,5 – 2). Vanaf 2017 is deze norm herzien. De OD NZKG is inmiddels beland in een fase van doorontwikkeling. Een fase waarin de risico’s beter in beeld zijn en steeds meer beheersbaar zijn. Daarom is de norm voor de ratio weerstandsvermogen bijgesteld van ruim voldoende naar voldoende (1-1,5).
Er zijn frequent overleggen tussen gemeente en OD, zowel bestuurlijk als ambtelijk op diverse niveaus.
hoogPubliekrechtelijk
Gezamenlijke ombudsman metropool Amsterdam
(Bedragen x €1.000)Gezamenlijke ombudsman metropool AmsterdamRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - gemeenschappelijk orgaan
Oprichtings-/publicatiedatum:7 februari 2017Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:middelOpenbaar belangDeze regeling is aangegaan om op een effectieve en efficiënte wijze vorm en inhoud te geven aan de door de Gemeentewet aan de raad gegeven mogelijkheid om voor de behandeling van verzoekschriften een gezamenlijke ombudsman in te stellen. Het betreft een gemeenschappelijk orgaan.
Bestuurlijk belangDe gemeente Amsterdam krijgt mandaat om jaarlijks de begroting en jaarrekening van de ombudsman voor het volgende kalenderjaar vast te stellen. De ombudsman voert ten minste jaarlijks overleg met een vertegenwoordiging van de raden.
Stemverhouding: nvtActualiteiten en risico'sIn 2018 zijn er bij de ombudsman 133 verzoeken binnengekomen, hiervan zijn er 129 afgehandeld. Ten opzichte van 2017 is dit een stijging van ruim 25%. 42% van de verzoeken hebben betrekking op dienstverlening en bedrijfsvoering, 41% op het maatschappelijk domein.
Voor een volledig overzicht zie de jaarbeschouwing 2018 van de ombudsman: https://www.ombudsmanmetropool.nl/Nieuws-Publicaties/article/1241/Jaarbeschouwing-Ombudsman-Metropool-Amsterdam-Kinderombudsman-Amsterdam-2018
De jaarbeschouwing 2019 van de ombudsman is nog niet beschikbaar.
De ombudsman informeert de gemeentraad ieder kwartaal over de ingekomen verzoeken dmv kwartaalrapportages.
middelPubliekrechtelijk
Regionale samenwerking decentralisaties sociaal domein
(Bedragen x €1.000)Regionale samenwerking decentralisaties sociaal domeinRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - regeling zonder meer
Oprichtings-/publicatiedatum:21 januari 2016Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:middelOpenbaar belangGezamenlijke inkoop en beleidsvoorbereiding en -uitvoering.
Bestuurlijk belangDeze lichte vorm van publieke samenwerking kent geen bestuur.
Stemverhouding: n.v.t.Actualiteiten en risico'sDe RZM, een lichte variant van een gemeenschappelijke regeling, betreft de afspraak tot samenwerking op twee onderdelen van de drie decentralisaties (Jeugdhulp en Wmo) met de 7 andere gemeenten in Zaanstreek-Waterland (Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland en Wormerland). Om deze samenwerking in de praktijk te realiseren, heeft de gemeente Zaanstad vanaf 2014 met de regiogemeenten een Dienstverlenings- en samenwerkingsovereenkomst “Regionale Inkoop Sociale Domein” (hierna: DVO) afgesloten. De huidige DVO is geldig voor de periode 2016 tot en met 2018. De regiogemeenten hebben een mandaat/volmacht verleend aan de gemeente Zaanstad om namens hen de inkoop te organiseren, overeenkomsten aan te gaan en het contractmanagement uit te voeren. Voor de Wmo voert Zaanstad het contractmanagement uit van de Basis- en Deelovereenkomsten op basis van de gevolgde Bestuurlijke aanbesteding. In 2015 is de samenwerking geëvalueerd. De gemeenten Purmerend en Beemster hebben toen besloten om ten aanzien van de Wmo vanaf 1 januari 2016 zelf hun inkoop- en contractmanagement te organiseren. De gemeente Edam-Volendam doet met ingang van 1 juli 2016 zelf het inkoop- en contractmanagement t.a.v. de Wmo. Deze wijzigingen zijn verwerkt in de huidige DVO. De uitgetreden gemeenten willen de zorg dichter op hun inwoners organiseren. Voor de Jeugd regelt Zaanstad de inkoop en het contractmanagement van de Regionale raamovereenkomsten die de regio Zaanstreek-Waterland samen met de regio Amsterdam-Amstelland met zorgaanbieders heeft afgesloten.
De voorbereidingen zijn gestart om de gemeeenschappelijke regeling en DVO te vernieuwen. De aanpassingen worden besproken met de regiogemeenten. Vervolgens zullen deze in het najaar 2018 aan de colleges en raden worden voorgelegd. De nieuwe gemeenschappelijke regeling en DVO is per 1 januari 2019 ingegaan.
middelPubliekrechtelijk
Recreatieschap Twiske-Waterland
(Bedragen x €1.000)Recreatieschap Twiske-WaterlandRechtsvorm:Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:4-4-2013Vestigingsplaats:ZaanstadToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling in de openluchtrecreatie - in samenhang met de vorenstaande Gemeenschappelijke Regelingen - tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk milieu, het tot stand brengen en duurzaam in stand houden van het specifieke en gedifferentieerde karakter van het landschap door bescherming, ontwikkeling en consolidatie van de waarden die het in zich draagt.
Bestuurlijk belangWethouder Breunesse is lid van het AB, plaatsvervanging door wethouder Krieger
Stemverhouding: 12,5%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen:
Het reguliere programma voor 2019 is voor het grootste deel conform de planning en
begroting uitgevoerd. Belangrijkste ontwikkelingen zijn:
- In het kader van het project Markermeerdijken (dijkversterking) heeft het schap zich hard gemaakt voor het aanleggen van diverse recreatieve voorzieningen en het onderhoud hiervan. Dit is verder uitgewerkt in het Vormgevingsplan.
- In 2019 is gewerkt aan het ontwerp van het ambitiedocument. Dit ontwerp is voor het uitbrengen van zienswijzen aangeboden aan de deelnemers van het schap. Tegelijkertijd is gestart met opstelling van het Meerjarenuitvoeringsprogramma.
- In het kader van de gebiedsontwikkeling Twiske Poort is het Pannenkoekenrestaurant ‘De Appel’ geopend en voor de ontwikkeling van een klimpark op dezelfde locatie is inmiddels een vergunning verleend.
- Voor de stichting van een zorgboerderij op de Marsen werd een optieovereenkomst met zorginstelling Philadelphia aangegaan. Het ontwerpproces moet eind van het jaar leiden tot het aangaan van een ondererfpachtovereenkomst. Daarvoor moet de bestaande onderhoudsloods van het recreatieschap bij De Marsen worden vrijgemaakt en een nieuwe worden gebouwd bij het beheerkantoor. Vergunningen daarvoor zijn verleend.
- Alvorens in te stemmen met een procedure voor een kleinschalige camping bij Twiske Haven besloot het gemeentebestuur van Oostzaan een natuurtoets uit te laten voeren. De resultaten van deze natuurtoets zullen begin 2020 bekend zijn.
- Het recreatieschap heeft maatregelen uitgevoerd voor verbetering van de zwemwaterkwaliteit bij de zwemlocaties De Speelsloot en Vennegatstrand. De werkzaamheden zijn vóór aanvang van het zwemseizoen (1 mei 2019) uitgevoerd en hebben al direct tijdens het seizoen geleid tot het gewenste resultaat. Er was geen verontreiniging door bacteriën en/of blauwalgenoverlast. Het werk werd gerealiseerd met subsidies van zowel het Hoogheemraadschap als de provincie.
- De evenementen Welcome to the Future en Lente Kabinet hebben vele recreanten een prettige dag bezorgd in Het Twiske. De evenementen zijn soepel verlopen.
- De begrotingen van Landschap Waterland en Het Twiske zijn conform wensen van het bestuur en de eisen van het ministerie samengevoegd.
- Er is hard gewerkt aan het BBV-bestendig maken van de diverse rapportages en begrotingen.
Risicoprofiel:
Het risicoprofiel van deelname aan de gemeenschappelijke regeling is gemiddeld. Het berekende weerstandsvermogen is voldoende. Zaanstad heeft voor onderdeel Twiske 16,7 % van de stemmen, voor onderdeel Waterland 8,3% van de stemmen.
Financiële positie
Zie onwikkelingen
Risico's
- Financiële positie wordt geleidelijk aan verbeterd en er zijn reserveringen voor de langere termijn vervangingsinvesteringen
- Nadelige effecten nieuwe wet Vennootschapsbelastingen
- Onzekerheid over mogelijke nieuwe structuur van de recreatieschappen
- Onzekerheid over de verlenging en voorwaarden erfpacht Staatsbosbeheer
Beheersmaatregelen
- Investeren in verdienvermogen en duurzaam beheer.
middelPubliekrechtelijk
Werkom
(Bedragen x €1.000)WerkomRechtsvorm:Gemeenchappelijke regeling - bedrijfsvoeringsorganisatie
Oprichtings-/publicatiedatum:01-01-2018Vestigingsplaats:PurmerendToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe gemeenschappelijke regeling is getroffen voor het doeltreffend en doelmatig uitvoeren of doen uitvoeren van de taken van de colleges voortkomend uit of samenhangend met de Participatiewet en de Wet sociale werkvoorziening.
Bestuurlijk belangPer 1 januari 2018 hebben de gemeenten Purmerend en Zaanstad samen het Participatiebedrijf opgericht om effectiever te zijn in de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening en de Participatiewet. Namens Zaanstad heeft wethouder Krieger zitting in het bestuur en wethouder Breunesse is waarnemer
Stemverhouding: 50%Actualiteiten en risico'sMarktontwikkelingen
Steeds zichtbaarder wordt dat een voorziening als Werkom nodig is en blijft om kansen te bieden voor mensen die kwetsbaar zijn op de arbeidsmarkt. Deze noodzaak wordt ook wel bevestigd in het evaluatierapport van de Participatiewet door het SCP, de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid (het betere werk; de nieuwe maatschappelijke opdracht) en de commissies Borstlap (In wat voor land willen wij werken?). Tegelijkertijd wordt in dezelfde rapporten ook aangegeven dat ons vermogen gericht te investeren in arbeidsmarktontwikkeling en het bieden van kansen aan mensen die kwetsbaar zijn niet voldoende ontwikkeld is. Dat heeft zijn effect op een bedrijf als Werkom, die aanhoudend tegen de wind in moet werken om de gestelde doelen te bereiken.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel is hoog. Het maatschappelijk belang is groot, het gaat om kwetsbare mensen. De financiële bijdrage van de gemeente is aanzienlijk.
Risico analyse
Governance
De governance van Werkom is duaal. We sturen als eigenaar van het bedrijf, maar ook als opdrachtgever van het bedrijf. Om die rollen duidelijk te scheiden is er voor gekozen om de rol van eigenaar bij de wethouder financiën neer te leggen. De rol van opdrachtgever ligt bij de vakwethouder, zijnde de portefeuillehouder Werk en Inkomen. Dat heeft ook tot gevolg dat de risicobeheersing ook duaal is en dat verschillende aspecten van risico en beheersing onder de verantwoording van verschillende rollen valt. Het samenspel tussen de twee wordt steeds concreter, zodat de governance die bedacht is, steeds meer een feit is, waardoor de risicobeheersing steviger wordt.
Financiële positie
Werkom verdient zijn geld met het aannemen van opdrachten uit de markt en daarin mensen (zowel mensen met SW-indicatie als mensen met een indicatie Nieuw Beschut als mensen met een Participatiewetuitkering) te laten werken, opdat ze zichzelf kunnen ontwikkelen en zo – indien mogelijk - kunnen uitstromen naar een baan bij een reguliere werkgever. Deze bedrijfsactiviteit kent verschillende risico’s, die hieronder zijn weergegeven. Die risico’s beheersen we in het duale governance model zoals hierboven omschreven en is dus een samenspel van eigenaar en opdrachtgever.
Werkom heeft de aanbesteding groen van de Over gemeenten gewonnen en voert vanaf 2020 de groenopdrachten van de Over-gemeenten uit.
Steeds zichtbaarder is het dat het vermogen om gericht te kunnen investeren in die maatregelen die aansluiten bij de werking van de arbeidsmarkt en bijdraagt aan een inclusievere lokale arbeidsmarkt een kritieke succesfactor zal zijn wil Werkom impact maken. De financiële positie wordt daarmee ook steeds dualer: exploiteren om te beheersen en gericht investeren om mee te groeien met de vraag van de arbeidsmarkt.
Risico's
Nu Werkom twee jaar bestaat kan gezegd worden dat de basis van het bedrijf in hoofdlijnen op orde is. Dit betekent niet dat het risicoprofiel verandert. Dat blijft ongewijzigd hoog. Waar het in de eerste twee jaar vooral over beheersingsrisico’s ging, zien we dat Werkom nu ook een volgende stap in ontwikkeling van het bedrijf moet zetten. Een stap die veel meer gaat over de bijstelling van de strategische koers. Voor welke doelgroep doen we dit (hoe transformeren we van SW-bedrijf naar een modern leerwerkbedrijf dat inclusieve arbeid biedt?) Werkom opereert in een complexe omgeving. Dat is een risico in zichzelf. De ingebouwde beheersmaatregelen zijn nog steeds passend om die risico’s te beheersen, maar duidelijk is ook dat het perspectief op die risico’s verschuift
In de begroting zijn conform BBV-voorschriften, in de risicoparagraaf expliciete risico’s benoemd:
- Productieverlies door opbouw van het bedrijf
- Grotere toename dan verwacht op lange leerwerktrajecten en nieuw beschut
- Orderverlies
- Minder instroom dan geraamd
- BTW-lasten als de koepelvrijstelling niet wordt verkregen
- Privacy en informatiebeveiliging
- Grotere uitstroom van mensen met een SW-indicatie
Beheersmaatregelen
- Deze risico's hangen samen met de onzekerheden en benodigde leerervaringen die de achtergrond vormden bij de oprichting van de nieuwe organisatie. Het bedrijf en de gemeenten sturen apart en gezamenlijk kort cyclisch op de uitvoering door:
- Goed monitoren en tijdig in gesprek met de gemeenten om de landelijke ontwikkelingen goed te volgen
- Goed contact houden met de opdrachtgevers, accountmanagement stevig neerzetten
- Het bestand van mensen in de uitkering van beide gemeenten is groot. Goede afspraken over instroom
- Er is een bedrijfsvoeringsoverleg tussen beide gemeenten en Werkom ingericht ,om ontwikkelingen goed te volgen
hoog
Privaatrechtelijk
Privaatrechtelijk
Huisvuil Centrale
(Bedragen x €1.000)Huisvuil CentraleRechtsvorm:Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:AlkmaarToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe Huisvuil Centrale (HVC) heeft als doel het zeker stellen dat tegen de laagste kosten en op verantwoorde wijze het Zaanse rest-, grof- en gft-afval wordt verwerkt.
Bestuurlijk belangDe gemeente Zaanstad heeft 265 aandelen in HVC. Wethouder Baerveldt vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Mutluer
Stemverhouding: 9,07%Actualiteiten en risico'sMarktontwikkelingen
A. Zaanstad als eigenaar (aandeelhouder)
Financiën
In de AVA van december 2015 is besloten tot een nieuwe financiële structuur waarbij de HVC in 2024 zelfstandig leningen kan aantrekken. Leningen die zijn gebaseerd op artikel 9 van de ballotageovereenkomst worden afgebouwd. Dit betreft dus gegarandeerde leningen waarbij de aandeelhouders hoofdelijk aansprakelijk zijn. De zogenaamde artikel 7 (oftewel de niet- gegarandeerde leningen) zullen volledig afgelost zijn in 2024.
Daarnaast is het van belang dat HVC eigen vermogen opbouwt. Gestreefd wordt naar € 100-110 miljoen in 2024. Komende jaren is er geen uitkering van dividend en wordt er bezuinigd.
Nieuwe aandeelhoudersrelatie
De gemeente heeft in 2019 de AIJZ verlaten. Zaanstad heeft nu 9,09% rechtstreeks aandeel in HVC in eigendom verkregen. Zaanstad is hiermee formeel uit de Gemeenschappelijke Regeling AIJZ getreden en formeel toegetreden tot de Ballotageovereenkomst voor aandeelhouders A.
Van gas los
De aandeelhoudersvergadering heeft in 2017 bevestigd dat het ondersteunen van de gemeenten en waterschappen in “van gas los” gezien moet worden als kerntaak voor HVC in lijn met de eerdere opdracht om maximaal te verduurzamen op restwarmte. Gestart is met een klankbordgroep Van gas los om de financieringsmogelijkheden in kaart te brengen voor deze opgave. Ook wordt bekeken hoe deze opgave zich verhoudt tot de doelstelling van solvabiliteitsopbouw in het licht van koers 2024. In deze klankbordgroep zijn de wethouders financiën van de gemeentes vertegenwoordigd. Na in totaal 6 bijeenkomsten zal er een advies geformuleerd worden vanuit de klankbordgroep voor de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in mei 2020.
AEB
Het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf (AEB) kwam afgelopen zomer in de problemen. De gemeente Amsterdam overwoog samenwerking met een externe partij om de financiële problemen op te lossen. HVC kwam in beeld als mogelijke partij.
De aandeelhouders van HVC waren kritische over de mogelijke samenwerking. Hierover heeft gemeente Zaanstad samen met andere aandeelhouders een gesprek gevoerd met de directie.
In oktober besloot de HVC dat een fusie of samenwerking met AEB niet langer tot de mogelijkheden behoort. De afvalstromen van de twee bedrijven bleken te veel van elkaar te verschillen.
B. Zaanstad als opdrachtgever
Nieuwe DVO HVC-gemeente Zaanstad
Zaanstad neemt ook diensten af van de HVC, waaronder afvalinzameling en gladheidsbestrijding. Deze taken zijn vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst (DVO). In december 2018 is de raad geïnformeerd (2018/41849) dat de huidige DVO één jaar is verlengd tot 1 januari 2020. Dit is een voorzorgsmaatregel voor als de onderhandelingen voor een nieuwe DVO niet voor eind 2019 waren afgerond.
In 2019 zijn er gesprekken gevoerd over een nieuwe DVO. Hierin worden relevante ontwikkelingen meegenomen met betrekking tot afval op het gebied van innovatie en duurzaamheid. Ook een duidelijker tariefopbouw per product en prestatieafspraken voor de verschillende taken worden onderdeel van de nieuwe DVO. De verwachting is dat in het eerste half jaar van 2020 de nieuwe DVO voor besluitvorming zal worden aangeboden aan het college.
Nieuwe huurovereenkomst
Zaanstad huurt de locatie Spierling van de HVC. Looptijd, verlenging en vernieuwing van het contract zijn gelijk aan die van de DVO. Het huurcontract wordt ook in 2020 verlengd.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel van de HVC is hoog. Dit wordt veroorzaakt door grote financiële belangen in de HVC van Gemeente Zaanstad via het aandeelhouderschap en onzekerheid over de ontwikkeling van de elektriciteitsprijs. Daarnaast participeert HVC in diverse consortia, waaronder het Windmolenpark. De publieke en maatschappelijke betrokkenheid bij HVC is hoog, afvalverwerking raakt de burger. Naar verwachting worden de risico’s de komende tijd kleiner. Dit heeft te maken met een aantal ontwikkelingen: Ten eerste wordt er de laatste jaren weer winst gemaakt door HVC, in tegenstelling tot de jaren daarvoor De kans dat HVC “omvalt” is hierdoor uiterst gering, mede gestaafd door de gunstige bedrijfsvooruitzichten. Daar komt bij dat het eigen vermogen weer toeneemt en deels wordt gebruikt om de leningen versneld af te lossen. Het risicoprofiel blijft in de categorie hoog vallen.
Risico analyse
Financiële positie
Jaarcijfers 2019 zijn nog niet beschikbaar. Jaarcijfes komen eind mei beschikbaar, na de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
Risico's
De risico’s die kunnen worden onderkend zijn de lagere verwerkingstarieven op afval door landelijke overcapaciteit en structureel lagere energie-inkomsten als gevolg van lagere prijzen op de elektriciteitsmarkt. Daarnaast wordt als gevolg van de groeiende nadruk op scheiden van afval minder te verbranden afval aangeboden. Afval van niet-aandeelhouders (b.v. uit Engeland en Italië) wordt in concurrentie verworven.
Beheersmaatregelen
- Annotaties van de agenda van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in het college van B&W
- Periodiek ambtelijk overleg met verschillende klankbordgroepen (zowel financiële als beleidsmatige) met de overige aandeelhouders van HVC.
hoogPrivaatrechtelijk
Warmtenet
(Bedragen x €1.000)WarmtenetRechtsvorm:BV
Oprichtings-/publicatiedatum:01-01-2019Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangHet op gang brengen van de transitie naar een aardgasloze gebouwde omgeving. De legitimering van een overheidsinterventie op basis van marktfalen is hier van toepassing op de casus warmtenet in Zaandam-Oost. Het doel is het transporteren van warmte uit o.a. biomassa van Bio Forte aan afnemers in Zaanstad.
Bestuurlijk belangWethouder Baerveldt vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Mutluer
Gemeente Zaanstad is samen met Duurzame Energienetwerken Noord-Holland (DENH) eigenaar van het Warmtenet Zaanstad BV. Gemeente Zaanstad heeft een belang van 39% in de Aandelen (uitsluitend stemgerechtigd), alsmede een belang van 100% in de Aandelen C (stemrechtloos)
Stemverhouding: 39,0%Actualiteiten en risico'sRisicoprofiel
Het financieel belang is hoog. De gemeentelijke deelneming is onderhandeld op € 4,25 miljoen. Deze deelneming wordt op die basis nu gewaardeerd op € 1,95 miljoen. Gemeente Zaanstad heeft een voorziening getroffen voor het verschil van € 2,3 miljoen. Het risico dat de getroffen voorziening te klein blijkt (omdat de marktwaarde van de deelneming daalt) wordt opgenomen als risico voor het weerstandvermogen. De politieke en maatschappelijke betrokkenheid zijn groot: de activiteiten van het Warmtenet richten zich op het leveren van warmte aan inwoners. De gemeente participeert in het Warmtenet vanuit het publieke belang en de maatschappelijke doelen die de gemeente wil realiseren
Marktontwikkelingen/Risicoanalyse
Terugblik 2019
Het warmtenet van Zaanstad, dat een samenwerking is van de gemeente, Firan, ENGIE en woningbouwcorporaties Parteon en Rochdale, is in november 2019 in gebruik genomen. Daarbij wordt in eerste instantie gebruik gemaakt van de gasgestookte hulpwarmtecentrale van Engie in de flat Perim en zijn de flatgebouwen Perim en Brandaris alvast op het warmtenet aangesloten. Dit is vooruitlopend op het in bedrijf stellen van de biomassacentrale van BioForte aan de Pascalstraat. Als de biomassacentrale vol in bedrijf is, gaat het warmtenet warmte leveren aan 5 flatgebouwen (IJdoorn, Noordwachter, Pharus, Perim en Brandaris).
In de initiële plannen van het warmtenet in Zaanstad worden in 2020 ruim 2.200 woningen (“minimal case”) aangesloten op het warmtenet. Daarnaast verwacht WNZ in de toekomst nieuwbouwwoningen aan te kunnen sluiten (dit is vastgelegd in het warmteplan van gemeente Zaanstad) en extra woningen van woningcorporaties aan te sluiten waardoor het aantal aansluitingen zal oplopen tot ruim 4.600 (expected case).
Voortgang
De “minimal case” is de basis waarop het huidige businessplan van WNZ is gebaseerd. De realisatie van het leidingen netwerk is met minimale vertraging en beperkte aanspraak op de post onvoorzien het grootste deel van het warmtenetwerk gerealiseerd. Echter beide partners van WNZ, ENGIE en Bio Forte, zijn als gevolg van het intrekken van de PAS (Programma Aanpak Stikstof) aanzienlijk vertraagd. De geplande oplevering (=”minimal case”) van het warmtenetwerk, biomassa ketels en HWC’s was gepland op 1 september 2019 om op 1 oktober 2019 met de bedrijfsvoering te starten.
In november is het warmtenetwerk in proefbedrijf gegaan en is de eerste warmtelevering aan een ketelhuis van Perim geleverd. Met het nog beperkte ketelvermogen van alleen HWC Perim is één flat Perim met twee ketelhuizen en één ketelhuis van Brandaris op het warmtenetwerk aangesloten.
Doordat lange tijd onduidelijk was wat als vervanger van PAS regelgeving gebruikt moest worden is de Wnb vergunning uiteindelijk op 27 januari 2020, ruim 7 maanden later afgegeven. Vanaf dat moment kon de revisie van de omgevingsvergunning door Bio Forte bij de gemeente Zaanstad worden ingediend. Noot: Deze is ten tijde van het verschijnen van dit jaarverslag afgegeven. Op dit moment is de biomassa centrale nog steeds in proefbedrijf en opnieuw wordt het samenwerkingsverband gehinderd door het volgende issue, Corona. De fabrikant van de biomassacentrale komt uit Italië uit het gebied rondom Venetië dat op slot zit.
Ook voor ENGIE is het moment dat de Wnb vergunning is afgegeven, januari 2020, de start voor de hernieuwde aanvraag van de omgevingsvergunning voor de HWC Brandaris. Deze vergunning is ten tijde van het verschijnen van dit jaarverslag reeds afgegeven. Als gevolg de vertragingen in de vergunningen door de stikstofproblematiek zijn slechts 3 van de 9 ketelhuizen van de flats aangesloten.
Resultaten op de businesscase:
Het gevolg van deze vertragingen heeft veel impact op de warmtelevering. Een beperkt aantal woningen (606 van de 2200 stuks) zijn nu aangesloten, overige woningen worden vanaf mei 2020 aangesloten. Nog geen utiliteitsgebouwen en ook nieuwbouwgebieden zijn nog niet aangesloten. Daarboven op hebben we een zeer zachte winter gehad.
Maatschappelijke onrust biomassacentrale
De maatschappelijke discussie over de inzet van biomassa als energiedrager is gepolariseerd en over de voorwaarden voor en de noodzaak van het inzetten van biomassa als alternatief voor aardgas in een transitiefase wordt veel discussie gevoerd. Zaanstad maakt een kritische afweging en heeft een duidelijke positie met betrekking tot de inzet van duurzame biomassa als tijdelijke transitie energiebron ter realisatie van de opstartfase van het warmtenet Zaanstad in de Zaanse vergunde biomassacentrale. Op de maximale duurzaamheid van die Zaanse centrale wordt ook actief gestuurd en geacteerd door het College.
Incidenten
De aanleg van de leidingen van de Biomassa centrale kende de nodige uitdagingen. De leidingen lopen deels langs de flats de Brandaris, Pharus en Perim. Als gevolg van afvaldumpingen was het niet veilig voor de bouwvakkers en is de bouw tijdelijk stilgelegd. Na het plaatsen van tijdelijke netten, kon de aanleg van de leidingen hervat worden.
Korte vooruitblik 2020
Op 22 januari 2020 heeft de derde Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) plaatsgevonden. De AvA heeft een besluit genomen over:
- De ontwikkeling van het businessplan voor de duurzame doorgroei van het warmtenet
- De ontwikkeling van een subsidieaanvraag in het kader van de BZK-regeling Proeftuin Aardgasvrije Wijken.
Later in het jaar zal hier de bestuurlijke afweging op plaatsvinden.
Financiële positie / Onderbouwing voorziening
- Ten tijde van het verschijnen van dit jaarverslag was Warmtenetwerk Zaanstad BV nog bezig met het finaliseren van de jaarrekening over 2019.
- Op basis van de situatie ultimo 2019 zoals WNZ aan de RvT heeft gerapporteerd en de door WNZ aagedragen oplossingsrichtingen voor het opvangen van door PAS veroorzaakt achterblijven van realisatie van GJ afzet, wordt de conclusie onderschreven dat de door de gemeente Zaanstad getroffen voorziening in 2019 voldoende onderbouwd is.
Risico’s
- Nog niet alle vergunningen van de biomassacentrale zijn onherroepelijk verklaard. Als de biomassacentrale niet (tijdig) als primaire warmtebron kan functioneren voor het warmtenet dan heeft dit ook grote financiële gevolgen voor het warmtenet.
- Publieke opinie over het gebruik van op hout gestookte biomassacentrales, zoals in de biomassacentrale voor het warmtenet, wordt negatiever
- Als er onvoldoende voortgang wordt geboekt op het ontwikkelen van alternatieve warmtebronnen, heeft dit tot gevolg dat:
- Uitbreiding van het warmtenet langer duurt
- Biomasscentrale langer blijft werken
- Als de resultaten van de metingen Biomasscentrale niet binnen de wettelijke normen vallen kan dit leiden tot aanvullende maatregelen. Dit kan financiële consequenties hebben
Beheersing
- Klankbordgroep raad
- Annotaties B&W AVA Warmtenet;
- Voorlichting over Biomassa en alternatieve warmtebronnen
hoogPrivaatrechtelijk
Alliander
(Bedragen x €1.000)AllianderRechtsvorm:Naamloze Vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:1 juli 2009Vestigingsplaats:ArnhemToezichtsregime:middelOpenbaar belangNetbeheer en distribueren van elektriciteit en gas voor producenten en afnemers. Voor burgers en ondernemers is een goed werkend en betaalbaar distributienetwerk van gas en elektriciteit cruciaal. Alliander heeft een belangrijke rol in het mogelijk maken van verdere verduurzaming van de Nederlandse energievoorziening.
Bestuurlijk belangWethouder Baerveldt vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Mutluer
Stemverhouding: 0,9%Actualiteiten en risico'sIn de RIB 2018/1333 is het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de EZW tot ontbinding per 1 januari bekrachtigd. Hierdoor is gemeente Zaanstad rechtstreeks aandeelhouder in Alliander NV per 1 januari 2018 geworden.
Na de genoemde ontmanteling van de houdstermaatschappij is door Alliander gevraagd of de deelnemers zich willen organiseren om zich te laten vertegenwoordigen door de grootste van de voormalige deelnemers. De noodzaak om actief te worden als aandeelhouder is de afgelopen periode duidelijk geworden: de Energietransitie vraagt zeer veel van de energie-infrastructuur. De toenemende elektrificering legt de kwetsbaarheid bloot; de ambitie om minder aardgas te gebruiken heeft effect op de waarde van de aargasinfrastructuur. Samen met de andere aandeelhouders wordt in 2020 gepoogd het aandeelhouderschap actief vorm te geven rondom deze onderwerpen. Zaanstad heeft onvoldoende capaciteit om dit geheel zelfstandig uit te voeren.
middelPrivaatrechtelijk
Betaalbare Koopwoningen Zaanstad
(Bedragen x €1.000)Betaalbare Koopwoningen ZaanstadRechtsvorm:Besloten Vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangHet doel van Betaalbare Koopwoningen Zaanstad (BKZ) is tweeledig: - Het bevorderen van de volkshuisvesting overeenkomstig het beleid van de gemeente Zaanstad - Het realiseren van kwalitatief hoogwaardige sociale koopwoningen in de gemeente Zaanstad; het via erfpacht beschikbaar stellen van deze woningen aan de gewenste doelgroep en het uitvoeren van een beleid teneinde deze woningen zoveel mogelijk voor de doelgroep te behouden
Bestuurlijk belangGemeente Zaanstad is voor 100% eigenaar van de aandelen. Het voltallig college vertegenwoordigt de enige aandeelhouder gemeente Zaanstad
Stemverhouding: 100%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
BKZ Holding kent diverse modellen met elk een aparte BV:
- De portefeuille van Betaalbare Koopwoningen Zaanstad (BKZ) BV traditioneel omvat op 1 januari 2019 nog ca. 240 contracten.
- De portefeuille van Garantieregelingen Zaanstad (GRZ) BV omvat op 1 januari 2020
- BKZ erfpachtvariant 182 contracten.
- BKZ instap ca. 51 contracten
Ontwikkeling nieuw model : BKZ Starterswoning
Voor de bestaande modellen zit BKZ in een beheer fase , waarbij de nadruk komt te liggen om een goede beheersing van de financiën en cashflow en inzicht in het risico van het niet aflossen (afnemen van tranches). De overspannen woningmarkt van de laatste jaren heeft geleid tot een sterke stijging in de mate van tranche en grondafname.
In 2019 is verder verkend of BKZ kan participeren in nieuwe activiteiten in de woningmarkt. Een nieuw ontwikkeld model gericht op het realiseren en behouden van bereikbare koopwoningen voor starters en huishoudens met lage middeninkomens, is begin 2020 door de raad vastgesteld.
Ontwikkeling nieuw model / BV Duurzaam Funderingsherstel Zaanstad
Door de overspannen woning- en bouwmarkt is in 2019 het in 2017 vast gestelde model Duurzaam Funderingsherstel Zaanstad verder geëvalueerd. Dit model gaat om funderings- en cascoherstel in combinatie met het aanbrengen van energiebesparende maatregelen. In 2019 is het model verder op juridisch, financieel en aanbestedingsgebied aangepast. Ook heeft BKZ zelf een tweetal woningen aangekocht in de aangewezen pilotblokken. In 2020 vindt er besluitvorming over de herijking van het DFZ model plaats en vindt een nieuwe aanbesteding en de uitvoering van een pilotblokje plaats.
Risicoprofiel
Het zwaartepunt van de risico's van BKZ liggen op het politieke en financiële vlak. De doelstelling van BKZ is bijdragen aan de volkshuisvesting binnen de gemeente Zaanstad. Deze doelstelling heeft politiek de aandacht. Vanwege de rekening courant en de leningsovereenkomst, die BKZ heeft afgesloten met de gemeente Zaanstad voor BKZ traditioneel tot een maximumbedrag van respectievelijk 5,5 miljoen euro en voor de Garantieregelingen tot 31 miljoen, is het financieel belang groot te noemen.
Risico analyse
Financiële positie
- Jaarrekening volgt medio 2020
Risico's
- Het trancherisico op de opstal bestaat nog wel. Hierbij worden de tranches (20% (traditioneel) en 30% (afzetgarantiewoningen) van de opstalwaarde) niet afgenomen door de kopers (en dus niet terugbetaald op korte termijn). Dit komt omdat er geen inkomensstijging plaatsvindt. Gevolg is dat pas bij (door)verkoop de resterende tranches worden gerealiseerd (afgelost). BKZ monitort dit. Het risico wordt vertaald in de kasstroom.
- Risico van waardevermindering van de grond in de toekomst. De grond wordt na 25 jaar geherwaardeerd.
- Hoogconjunctuur leidt tot positieve kasstroom door afname van tranches en grond. Echter hierdoor daalt het aantal BKZ woningen en beschikbaarheid van woningen voor de doelgroep.
Beheersmaatregelen
- Jaarlijkse inkomenstoets bij kopers door BKZ;
- periodieke rapportages naar college (3x) en college en raad (1x). Deze rapportages bevatten gegevens met betrekking tot aantal woningen, liquiditeit, prognoses cashflow, risico’s, etc.;
- 1 á 2 keer per maand overleg tussen ambtenaren en de directeur van BKZ; de samenwerkingsrelatie is goed;
- Operationalisering van het nieuwe model (BKZ Starterswoning) waarbij BKZ woningen langer voor de doelgroep kan behouden;
- In het Plan van aanpak Verbetering kwaliteit woningvoorraad is geld gereserveerd voor de realisatie woningen duurzaam funderingsherstel Zaanstad in de periode 2018-2022.
hoogPrivaatrechtelijk
Regionale ontwikkelingsmaatschappij Noordzeekanaalgebied
(Bedragen x €1.000)Regionale ontwikkelingsmaatschappij NoordzeekanaalgebiedRechtsvorm:Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Noordzeekanaalgebied (RON) is het uitvoeringsinstrument voor het (her)ontwikkelen van bedrijventerreinen zoals beschreven in het Masterplan Noordzeekanaalgebied.
Bestuurlijk belangWethouder Krieger vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Breunesse
Stemverhouding: 33,3%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
RON NV is opgericht in 1999 met het doel nieuwe en bestaande werklocaties te herontwikkelen. In de periode 2010 en 2011 heeft de vennootschap een doorstart gemaakt gericht op een gecontroleerde afbouw van de grond- en vastgoedactiviteiten. Momenteel concentreren de werkzaamheden zich op de ontwikkeling van bedrijvenpark Hoogtij en de herontwikkeling van het Bruynzeelcomplex in Zaandam
Binnen HoogTij is duidelijk zichtbaar dat de belangstelling vanuit de markt aanhoudt. Waarde van gronden neemt toe door tekort aan bedrijfsterreinen. In 2018 en 2019 zijn voor zowel het droge als haven gedeelte koop- / erfpachtovereenkomsten gesloten. Inmiddels heeft het ophogen van de tweede fase plaatsgevonden, waarbij gebruik is gemaakt van het zand ,dat was vrijgekomen bij het realiseren van de haven.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel van de RON is hoog. Naast de grote financiële belangen ligt in de uiteindelijke realisatie van bedrijvenpark HoogTij ook een groot maatschappelijk en ruimtelijk-economisch belang. Het risicoprofiel zal in 2020 opnieuw beoordeeld worden.
Financiële positie (obv concept jaarrekening RON 2019)
Door de gunstige marktomstandigheden heeft de RON over 2019 een positief resultaat na vennootschapsbelasting behaald van € 1,8 miljoen. Het eigen vermogen van de vennootschap bedraagt stijgt naar € 5,1 miljoen eind 2019. De directie acht de solvabiliteit, uitgedrukt als eigen vermogen ten opzicht van totaal vermogen, ad 23,6% in combinatie met de beschikbare aanvullende financieringsruimte, adequaat
Risico's
- Negatieve marktontwikkelingen, waardoor grondverkopen uitblijven
- Renterisico; rente is nu laag maar kan in de komende jaren stijgen, waarbij de RON t/m 2022 resp. 2026 nog een leningen bij BNG heeft lopen tegen een rentepercentage van 0,7% en 1,19%
Beheersmaatregelen
- RON rapporteert per kwartaal naar aandeelhouders.
- Monitoring van risico’s, zowel algemeen als projectspecifiek
- RON is risicomijdend, indien het economisch verantwoord is worden risico’s zo veel mogelijk afgedekt
- Jaarlijkse monitoring van grondwaarden
- Vooraf bespreken van aandeelhoudersbesluiten in het college voordat besluitvorming plaatsvindt in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders;
- Periodiek overleg over voortgang van projecten, zowel ambtelijk als bestuurlijk
hoogPrivaatrechtelijk
Houdstermaatschappij Energiebedrijf Zaanstreek Waterland
(Bedragen x €1.000)Houdstermaatschappij Energiebedrijf Zaanstreek WaterlandRechtsvorm:Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:laagOpenbaar belangHoudstermaatschappij Energiebedrijf Zaanstreek Waterland (Houdstermaatschappij EZW) heeft als doel het houden van de aandelen Nuon Energie Noord West NV (Nuon ENW NV) en Alliander NV.
Bestuurlijk belangWethouder Krieger vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Breunesse
Stemverhouding: 54,2%Actualiteiten en risico'sIn het B&W besluit 2017/55033 wordt het besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de Houdstermaatschappij EZW tot ontbinding per 1 janurai bekrachtigd. Hierdoor is gemeente Zaanstad rechtstreeks aandeelhouder in Alliander NV per 1 januari 2018 en is Alliander een verbonden partij van gemeente Zaanstad.
De Houdstermaatschappij EZW blijft na de overdracht voorlopig in stand. De daadwerkelijke liquidatie van de Houdstermaatschappij EZW kan pas plaatsvinden als alle vorderingen en schulden, inclusief de belastingaanslagen, volledig zijn afgewikkeld.
laagPrivaatrechtelijk
Bank Nederlandse Gemeenten
(Bedragen x €1.000)Bank Nederlandse GemeentenRechtsvorm:Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:1914Vestigingsplaats:Den HaagToezichtsregime:middelOpenbaar belangDe Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en voor overheden en instellingen met een maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak.
Bestuurlijk belangWethouder Krieger vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Breunesse. Zaanstad is niet vertegenwoordigd in de RvC.
Stemverhouding: 0,07%Actualiteiten en risico'sBNG Bank heeft ook in 2018 een goed jaar achter de rug. De nettowinst in het jaar 2018 is op een vergelijkbaar niveau gebleven. De solvabiliteitsratio’s ontwikkelen zich in 2018 opnieuw gunstig voor de bank.
middelPrivaatrechtelijk
Masterplan Noordzeekanaalgebied
(Bedragen x €1.000)Masterplan NoordzeekanaalgebiedRechtsvorm:Stichting
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:IJmuidenToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet op duurzame wijze versterken van de regionale economie in het Noordzeekanaalgebied door het benutten van de potentie van het regionale haven- en industrieel complex.
Bestuurlijk belangWethouder Krieger en wethouder Baerveldt zijn beiden lid van het stichtingsbestuur, vervanging wethouder Breuness en Mutluer
Stemverhouding: 17%Actualiteiten en risico'sDe visie Noordzeekanaalgebied 2040 en de bijbehorende uitvoeringsagenda bepalen het activiteitenprogramma van de stichting Masterplan Noordzeekanaalgebied. Het samenwerkingsverband voert een deel van de uitvoeringsagenda-activiteiten uit, een deel in afspraken tussen afzonderlijke deelnemende partijen. Eind april is het Uitvoeringsprogramma Noordzeekanaalgebied 2019 https://www.noordzeekanaalgebied.nl/wp-content/uploads/2019/04/Uitvoeringsprogramma_NZKG_defc-WEB.pdf aangeboden aan Zaanstad.
Het Uitvoeringsprogramma NZKG is de jaarlijkse vertaling van de bestuurlijke agenda van de Visie. In het Uitvoeringsprogramma zijn de lopende activiteiten en projecten beschreven voor realisatie van de visie. Daarnaast vragen nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid nieuwe acties in het gebied. Projecten die zijn opgepakt en ook in 2019 en verder doorlopen zijn: Schone Scheepvaart, Pilot circulaire economie op bedrijventerreinen in de IJmond en het in kaart brengen van de ruimtelijke en sociaaleconomische gevolgen van Energietransitie.
middelPrivaatrechtelijk
Vereniging Bedrijvenpark HoogTij
(Bedragen x €1.000)Vereniging Bedrijvenpark HoogTijRechtsvorm:Vereniging
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:laagOpenbaar belangBevordering van het kwaliteitsniveau en de behartiging van de gezamenlijke belangen van de eigenaren van de gronden en gebouwen in het bedrijvenpark Hoogtij.
Bestuurlijk belangEen medewerker van de gemeente Zaanstad is benoemd als vertegenwoordiger van Zaanstad. Er participeert niemand van het college in het bestuur. Ieder lid is bevoegd tot het uitbrengen van een zodanig aantal stemmen als overeenkomt met iedere vierkante meter grond in het bedrijvenpark waartoe het lid is gerechtigd is Het algemeen bestuur bestaat uit 3 leden, Zaanstad levert de secretaris.
Stemverhouding: 0%Actualiteiten en risico'sZaanstad neemt ook de komende vier jaar deel aan de Vereniging Bedrijvenpark HoogTij (VBH). Een medewerker van de gemeente Zaanstad is benoemd als vertegenwoordiger van Zaanstad. Zaanstad is als grondeigenaar/ontwikkelaar lid van de Vereniging Bedrijvenpark HoogTij (VBH). Een medewerker van de gemeente Zaanstad is momenteel in het bestuur van de VBH benoemd als vertegenwoordiger van Zaanstad.
VBH is een vereniging waarin de grondeigenaren en de gevestigde ondernemers participeren. KG Parkmanagement geeft invulling aan het parkmanagement. De vereniging is verantwoordelijk voor een blijvende kwaliteit van de openbare ruimte, de kavels en de gebouwen. Dit is van cruciaal belang voor een goed vestigingsklimaat, nu en in de toekomst. De vereniging is het eerste aanspreekpunt voor de ondernemers op HoogTij. Zo kunnen ondernemers wensen en ideeën over bijvoorbeeld de uitstraling en de veiligheid bespreken. In 2019 zijn diverse kavels verkocht op het bedrijventerrein in Westzaan. De verwachting is dat de belangstelling de komende jaren verder groot blijft. Zaanstad blijft zich dan ook in de toekomst inzetten om, samen met de grondeigenaren en ondernemers, de kwaliteit van het bedrijventerrein te behouden en te versterken
laag